Nieuw op Canvas: 'Het Ijzeren Gordijn' met Rob Heirbaut en Hendrik Vos
In de vijfdelige reeks Het 'IJzeren Gordijn' trekken VRT-journalist Rob Heirbaut en politicoloog Hendrik Vos, beiden Europa-experten, langs de grens die de wereld decennia lang in twee verdeelde.
25 jaar na de val van de Berlijnse Muur rijden ze met de fiets naar de meest markante plekken langs het IJzeren Gordijn, van Sint-Petersburg tot de Balkan. Hun missie: nagaan hoe nieuwe generaties met een geglobaliseerde wereld aanknopen.
'Tot 1989 zat de wereld simpel in elkaar', zegt Hendrik Vos. 'Wij waren de goeien, de Sovjetleiders waren de slechteriken. En er waren ook de sukkelaars: zij die onontkoombaar aan de foute kant van dat IJzeren Gordijn leefden. Maar wat wisten wij eigenlijk echt van die wereld daarachter?'
'Maar toen de Muur viel zou alles anders worden', vult Rob Heirbaut aan. 'Dat werd ons tenminste gezegd. Vandaag, 25 jaar later, hebben ze daar nu ook MacDonalds en Starbucks en stickers van Panini. Maar de geschiedenis is niet weggegomd met het neerhalen van dat IJzeren Gordijn. De grens tussen Oost en West ligt nog bezaaid met symbolen en herinneringen, met wonden en littekens, met uitgekomen verlangens, maar ook met gemiste kansen en kapotte dromen.'
Roadmovie op de fiets
'Het IJzeren Gordijn' is een sprankelende roadmovie over een reis door het hart van Europa. Als gezworen fietsmakkers volgen Hendrik en Rob de Iron Curtain Trail, een fietsroute die de meer dan 7000 kilometer lange grens volgt tussen Oost en West, tussen communisme en kapitalisme, tussen 'goed' en 'slecht'.
Hendrik en Rob ontmoeten straffe mensen op plaatsen die niet eens zo lang geleden verboden terrein waren voor elke westerling. Aan de andere kant van het Gordijn komen ze te weten hoe het was om jarenlang met een communistische buur te leven. Elk land heeft een heel eigen verhaal: het Russische Sint-Petersburg transformeerde in nauwelijks 25 jaar tot een wervelende wereldstad. In Berlijn is de opdeling tussen Oost en West nog steeds voelbaar en in Hongarije gaan ze picknicken op de plek waar de eerste bres in de muur werd geslagen.
De twee fietsers verlaten de platgetreden paden en gaan op zoek naar getuigen met een ongezouten mening. De Finse tv-persoonlijkheid Riku Rantala laat zijn eigenzinnige mening over Russen op de mensheid los. In Litouwen praten ze met een gedreven ondernemer die een communistisch pretpark bouwde. En in Estland ontmoeten ze de merkwaardige Harry Egipt, een Estse regisseur die sovjetcommercials maakte die vandaag de dag pure camp geworden zijn.
'Het IJzeren Gordijn' brengt een mix van hedendaagse geschiedenis, human interest en markante verhalen in een regio in volle verandering. Rob en Hendrik nemen ons mee naar plekken in de achtertuin van Europa waarvan we het bestaan niet eens vermoeden. Maar over één ding zijn ze het roerend eens: de erfenis van het communisme moet je gezien hebben om het te geloven.
Aflevering 1 - dinsdag 7 oktober
Rusland is de uitgelezen plek voor Rob en Hendrik om hun tocht langs het IJzeren Gordijn te beginnen. Vijfentwintig jaar na de val van de Muur blijft het grootste land van de wereld onbevattelijk voor veel Westerlingen. Het duo wil polsen naar de visie van de Sint-Petersburgers, die altijd de brug naar Europa maakten. Ruslandkenner Johan De Boose maakt hen wegwijs in een bruisende stad waar het IJzeren Gordijn nog zichtbaar aanwezig is. Na een bezoek aan een kraakpand vol hippe winkels moeten ze hun vooroordelen over Rusland toch wat bijstellen. Op een boogscheut van de grens met Finland ligt Helsinki, waar de flamboyante tv-maker Riku Rantala hen met veel typisch Finse humor duidelijk maakt dat Russen en Finnen nooit de beste buren zijn geweest.
Hendrik en Rob
Hendrik Vos is hoogleraar Politieke Wetenschappen aan de universiteit van Gent. Hij is gespecialiseerd in Europese politiek en het beleid van de EU en een autoriteit op het vlak van algemene Europakennis. Hij is een veel gevraagd commentator op radio en tv. Hij schrijft academische publicaties maar ook boeken en columns in kranten. Samen met Rob Heirbaut schreef hij het boek Hoe Europa ons leven beïnvloedt, waarin hij een genuanceerd beeld van Europa schetst.
Rob Heirbaut is journalist en Europawatcher bij VRT Nieuws. Hij is verslaggever bij alle grote tops en kent de EU door en door. Jaarlijks maakt hij samen met Hendrik Vos een humoristisch jaaroverzicht over de EU. Hendrik en Rob hebben gemeenschappelijke professionele interesses maar het zijn ook gezworen fietsvrienden.
'Het IJzeren Gordijn' is een programma van Sputnik voor Canvas.
'Het IJzeren Gordijn', vanaf dinsdag 7 oktober om 20.40 uur op Canvas.
