Fantasielandschap in 'Panorama Pijbes'

dinsdag 9 mei 2017

In de 8-delige serie 'Panorama Pijbes' bekijkt kunsthistoricus Wim Pijbes, voormalig directeur van Het Rijksmuseum, het Nederlandse landschap door de ogen van kunstschilders, en voorziet de kijker van een andere blik op kunst.

In deze laatste aflevering wandelt Pijbes door ongewone, surrealistische, magische en dromerige werelden waarin niets is wat het lijkt: fantasielandschappen.


Niet alle landschappen bestaan. Tenminste, in de echte wereld. Wel in het hoofd van de kunstenaar waar fantasie en werkelijkheid vaak samenspelen. Van het verbeelden van de bijbel tot aan het uiten van seksuele dromen. Het creëren van een andere werkelijkheid is van alle tijden.

Vreemde landschappen
In Museum Boymans van Beuningen laat Pijbes ons kennismaken met het werk van Hercules Segers. Rembrandt verzamelde hem, deze mysterieuze schepper van vreemde landschappen. Was hij aan de paddo's, was hij aan de drank? We weten het niet.

Maar ook een op het oog 'gewoon' schilderij kan je bedriegen. Neem het beroemde huwelijksportret van Frans Hals, te zien in het Rijksmuseum. Het landschap rondom het echtpaar zit vol verborgen symboliek.

En natuurlijk is er het werk van Carel Willink, die beelden en indrukken uit tal van landen tot nieuwe landschappen smeedde. Wim Pijbes is op bezoek in Willinks oude atelier, waar zijn weduwe Sylvia hem rondleidt, en in Museum MORE in Gorssel, waar schilderijen van de meester zijn te bewonderen.

Expressionisme en surrealisme
Met een wervelwind van kleur introduceerde 'schilderbeest' Jan Sluijters, beïnvloed door het expressionisme, de moderne schilderkunst in Nederland, zoals te zien is in Museum Voorlinden in Wassenaar. En in Kasteel Het Nijenhuis in Heino zien we hoe expressionistische kunstenaars als Jacoba van Heemskerck en Gerrit Benner te werk gingen.

Surrealistische kunstenaars zien we niet veel in Nederland, maar met de 20e -eeuwse kunstenaar Melle Oldeboerrigter hadden we er één. Melle was een moderne 'Jeroen Bosch', met zijn seksueel geladen, vervreemdende schilderijen. In Museum De Buitenplaats in Eelde hangt werk van hem.

Hedendaagse kunstenaars
Een hedendaagse schilder die de toeschouwer steeds op het verkeerde been zet met zijn landschappen is Robbie Cornelissen. Hij heeft daarvoor niet meer nodig dan potlood en papier. Heel bijzonder is ook het werk van de Beeldjutters: belevingen op het snijvlak van lichtkunst en locatietheater. Met hun 'visuele poëzie' beroeren zij alle zintuigen.

'Panorama Pijbes', woensdag 10 mei om 20.25 uur op NPO 2.

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'2Doc: Eddy's Oorlog' (BNNVARA)

Vier seizoenen lang reist Eddy van Wessel langs de Oekraďense frontlinies. Nu hij zich als Nederlands meest bekroonde oorlogsfotograaf al drie decennia op de frontlijn bevindt, wil hij nog altijd de ultieme foto maken, het beeld dat het hele conflict samenvat en dat alle worstelingen, trauma’s en tegenslagen die hij heeft moeten doorstaan de moeite waard maakt.

'2Doc: Eddy's oorlog', om 22.20 uur bij BNNVARA op NPO 2.

Dossiers